Το Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης (ΙΠΑ) ιδρύθηκε το 1975 με πρωτοβουλία του Καθηγητή Ιερώνυμου Πίντου, ενώ το 1992 μετατράπηκε αυτοδικαίως σε Ερευνητικό Πανεπιστημιακό Ινστιτούτο. Συνδέεται με το Τμήμα Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου Κοινωνικών και Πολιτικών Επιστημών, λειτουργεί με τη μορφή νομικού προσώπου ιδιωτικού δικαίου και στεγάζεται σε ιδιόκτητο κτίριο.

Παράλληλα με την πολύπλευρη ερευνητική του δραστηριότητα, από το 1975 μέχρι και το 1994 το Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης ήταν υπεύθυνο για τη λειτουργία του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών (Master) στην Περιφερειακή Ανάπτυξη, του πρώτου αναγνωρισμένου από το κράτος Μεταπτυχιακού Προγράμματος στην Ελλάδα, ενώ συνεχίζει και σήμερα να υποστηρίζει το Πρόγραμμα αυτό, στο πλαίσιο της λειτουργίας του ως Μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Σπουδών του Τμήματος Οικονομικής και Περιφερειακής Ανάπτυξης του Παντείου Πανεπιστημίου.

Στην, πλέον των τεσσάρων δεκαετιών, επιστημονική του πορεία, το Ινστιτούτο Περιφερειακής Ανάπτυξης έχει λάβει μέρος σε πολλά εθνικά και ευρωπαϊκά προγράμματα, έχει εκδώσει βιβλία και επετηρίδες, έχει οργανώσει σεμινάρια και εκπαιδευτικές επισκέψεις και έχει εκπονήσει μεγάλο αριθμό επιστημονικών μελετών και ερευνών σε τομείς όπως η Περιφερειακή Ανάλυση και Πολιτική, η Περιβαλλοντική Προστασία, η Χωρική Οργάνωση, η Πολιτιστική Ανάπτυξη, η Εφαρμογή Νέων Ψηφιακών Τεχνολογιών σε διάφορους τομείς κ.λπ.

Η ερευνητική δραστηριότητα του Ινστιτούτου συνεχίζεται και σήμερα, με σημαντικό έργο και ισχυρή παρουσία σε εθνικό και διεθνές επίπεδο.